مصرف درست و اصولی مواد غذایی در کنار توصیه‌های پزشکی بر درمان انواع بیماری‌ها و از جمله کم کاری تیروئید تاثیر دارد. اگر شما مشکلات تیروئید دارید، شناسایی آنچه به صورت روزانه باید مورد استفاده قرار دهید برای عملکرد مطلوب این غده بسیار مهم است. در حقیقت اگر به اصول تغذیه‌ای سالم پایبند باشید و دستورالعمل‌های خاص پزشک خود را در مورد وضعیت تیروئیدتان دنبال کنید، می‌توانید از علائم ناخوشایند این بیماری دور بوده و آن را کنترل کنید.
اما در این میان بجز مصرف برخی مواد غذایی حیوانی موثر مانند تخم‌مرغ و ماهی در سلامت تیروئید که توسط متخصصان توصیه می‌شود، محصولات گیاهی بسیاری نیز وجود دارند که در صورت پیروی و علاقمندی شما به سبک تغذیه‌ای طبیعی و غیر حیوانی کلیه نیازهای‌تان در این خصوص را برطرف می‌کنند. آنچه مهم است آگاهی و شناختی است که پس از مطالعه و جستجو بدست می‌آورید.
غده تیروئید و عملکرد آن در بدن
تیروئید یک غده درون ریز کوچک پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن، درست زیر سیب آدم قرار دارد. عملکرد اصلی آن ایجاد هورمون های تیروئید T4 ( تیروکسین) و T3 (تری یدوتیرونین) است. آزاد شدن این هورمون‌ها در بدن باعث تنظیم متابولیسم و کنترل تبدیل اکسیژن و کالری به انرژی می‌شود.
از طرفی کارکرد مناسب سلول‌های بدن به هورمون‌های تیروئید بستگی دارد. در واقع هر سلول گیرنده‌هایی برای این هورمون‌ها دارد که به طور مستقیم بر اعضای اصلی بدن مانند مغز، دستگاه گوارش، سیستم قلبی عروقی، تولید گلبول‌های قرمز خون، عملکرد کیسه صفرا و کبد، هورمون استروئیدی تاثیر می‌گذارند. تولید و متابولیسم گلوکز، چربی‌ها، کلسترول و پروتئین‌ها و همچنین تنظیم دمای بدن به وجود سطح مناسبی از این هورمون‌ها بستگی دارد. به عبارتی تیروئید یک مرکز فرماندهی برای کل بدن شما است.
کم کاری تیروئید ؛ علل و نشانه‌های آن
در صورت عملکرد نامناسب تیروئید فرد دچار بیماری کم کاری یا پرکاری کارکرد این غده می‌شود. در کم کاری تیروئید، کاهش یا کمبود هورمون‌های مربوط، عامل کند شدن متابولیسم بدن است که در حالت شدید می‌تواند سستی، خستگی، افزایش وزن، افسردگی و عوارض قلبی را بوجود آورد. این وضعیت به دلایل مختلفی مثل عدم ترشح کافی هورمون‌های TSH یا TRH توسط غده هیپوفیز و هیپوتالاموس، یا مشکل در تبدیل T4 به فرم فعال T3 رخ می‌دهد.
اما یکی از شایع ترین علل، خودایمنی تیروئید یا تیروئیدیت هاشیموتو است. در این حالت، بدن آنتی ژن های تیروئید را به عنوان عامل خارجی شناسایی می‌کند که در نتیجه آن حمله به بافت تیروئید اتفاق می‌افتد. این موضوع در نهایت تخریب تدریجی این غده را در پی دارد.
برخی از علائم رایج کم کاری تیروئید عبارتند از: خستگی، کاهش انرژی، کاهش اشتها، عدم تحمل سرما، خشکی پوست، ریزش مو، دردهای عضلانی و مفاصل، افزایش وزن، اختلالات قاعدگی و اختلال در باروری. البته تشخیص نهایی این بیماری بر عهده متخصص و پس از انجام آزمایشات TSH، T3، T4 و همچنین آنتی بادی تیروئید است. درمان مرسوم شامل تجویز داروهایی حاوی هورمون‌های تیروئید است که در مورد بیماری خود ایمنی هاشیموتو، تنظیم رژیم غذایی و مصرف مکمل‌ها در کنار داروها مفید بوده است.
مواد غذایی گیاهی موثر در کنترل کم کاری تیروئید
اولین مرحله در کنترل مشکلات مربوط به تیروئید، داشتن یک رژیم غذایی سالم است. هر چند بدون شک بیشتر بیماری‌هایی که امروزه مردم با آن درگیر هستند به سبک زندگی پر از استرس آن‌ها بر می‌گردد. اما سالم غذا خوردن نیمی از راه حل مشکل است. در مورد بیماری‌های تیروئید، بیشتر تمرکز متخصصان بر مصرف مواد غذایی حیوانی مانند گوشت، تخم‌مرغ و لبنیات قرار دارد. در حالی‌که بسیاری از محصولات گیاهی هستند که می‌توانند به‌طور کامل نیازهای یک فرد در این خصوص را تامین کنند.
در حقیقت چه شما در حال حاضر با بیماری کم کاری تیروئید روبرو هستید، چه به دلیل وجود سابقه ژنتیکی در خانواده به دنبال جلوگیری از مبتلا شدن به آن هستید، مواد غذایی گیاهی بسیاری وجود دارند که برای این منظور می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
جلبک دریایی و نمک معدنی : یکی از مهم‌ترین مواد مورد نیاز در تولید هورمون‌های تیروئیدی، ید است که به وفور در جلبک دریایی و نمک معدنی وجود دارد.
مواد غذایی حاوی تیروزین: تیروزین یکی از بیست اسید آمینه ضروری مورد نیاز بدن است که نقش مهمی در تولید هورمون‌های تیرویید دارد. این اسید آمینه به وفور در محصولات لبنی وجود دارد. اما گیاهخواران هم نباید نگرانی در تامین آن داشته باشند. آن‌ها می‌توانند با مصرف بادام زمینی، بادام، آووکادو، موز، لوبیا عروس، تخم کدو و دانه کنجد، تیروزین مورد نیاز را تامین کنند.
مصرف کافی روی و مس: این دو ماده معدنی برای تبدیل T4 به T3 ،دو هورمون مهم تیروئید، نقش دارند. مواد غذایی گیاهی مانند تخمه کدو و آفتابگردان، دانه کدو حلوایی، جوانه گندم، اسفناج، لوبیا، قارچ، جلبک اسپیرولینا، بادام هندی و آووکادو منبع اصلی تامین آن‌ها هستند.
مواد غذایی حاوی سلنیوم: یکی دیگر از مواد مغذی کلیدی برای سنتز هورمون‌های تیروئید، سلنیوم است که به میزان کافی در آجیل برزیلی، قارچ، جو، غلات کامل و تخمه آفتابگردان وجود دارد.
مصرف ویتامین‌های گروه B: برای تولید و متابولیسم هورمون‌های T3 و T4 مصرف ویتامین‌های گروه B و به خصوص B2، B3 و B6 ضروری است. این ویتامین‌ها در سبزیجات چلیپایی و برگ تیره، بادام زمینی، فندق، برنج قهوه‌ای، سیب زمینی، آووکادو، آلو خشک و موز وجود دارند.
مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان: مصرف این مواد استرس اکسیداتیو ناشی از کم‌کاری تیرویید را کاهش می‌دهد و همچنین سطح پایین آنتی‌اکسیدان که در حالت پرکاری تیروئید رایج است را حفظ می‌کند. برای این منظور لازم است مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد که شامل ویتامین‌های گروه A، C و E باشند.
ویتامین A به شکل بتاکاروتن در کدو تنبل، طالبی، انبه، کدو، سیب زمینی شیرین، اسفناج و هویج وجود دارد. ویتامین C نیز از انواع مرکبات مانند کیوی، پرتقال، گریپ فروت و همچنین توت فرنگی، گوجه فرنگی، فلفل قرمز شیرین یا بروکلی قابل تامین است. آووکادو، آجیل، دانه‌ها، سیب‌زمینی شیرین، مارچوبه، گوجه‌فرنگی، شلغم و اسفناج هم منبع غنی از ویتامین E هستند.
در درمان کم کاری تیروئید مراقب مصرف این مواد باشید
برای کنترل و درمان بیماری کم کاری تیروئید لازم است رژیم غذایی متنوع و کاملی بر اساس مواردی که ذکر شد داشته باشید. اما در این میان باید مصرف برخی مواد گواتروژن که مانع جذب ید هستند را محدود کنید. موادی که استفاده از آن‌ها در صورت کمبود ید در بدن مشکل زاست.
به طور معمول بهتر است سبزیجاتی مانند براسیکا، کاساوا، سویا، بادام زمینی و دانه کاج را کمتر مصرف کنید. از طرفی سبزیجات چلیپایی خود مانند کلم، کلم بروکلی، کلم بروکسل، کلم پیچ، گل کلم، خردل، شلغم را بخارپز کنید یا لوبیا، آجیل را تفت دهید تا ترکیبات گواتروژن آن کاهش یابند.
گیاهخواران نگران کنترل کم کاری تیروئید خود نباشند
افراد بسیاری در سراسر جهان دچار بیماری کم کاری تیروئید هستند. بیماریی که در صورت عدم توجه به کنترل آن می‌تواند مشکلات بسیاری برای سلامتی کل بدن ایجاد کند. در حال حاضر مصرف مواد مغذی مناسب در کنار داروها با کاهش این علائم ناخوشایند، به بهبود عملکرد تیروئید کمک می‌کنند. اما در این میان هر فرد بر اساس نیازهای غذایی و سبک تغذیه‌ای خود می‌تواند روش‌های متفاوتی را برای این منظور به‌کار گیرد.
این موضوع به این معنا است که حتی گیاهخواران نیز قادرند با در پیش گرفتن دستور غذایی سرشار از مواد غذایی کمک کننده به ترشح هورمون تیروئید، این بیماری را کنترل کنند. هر چند در هر حالت مشورت با پزشک متخصص و بررسی دوره‌ای عملکرد تیروئید نکته‌ای است که هیچ‌گاه نباید فراموش شود.
مراجع:
.veganfoodandliving Healthline
