توفو و یا اسم ساده آن، پنیر سویا، از دسته محصولاتی است که از شیر سویا تولید می‌شود. برای تهیه توفو مثل فرایند تولید پنیر، شیر غلیظ سویا را با تحت فشار قرار دادن به شکل تکه‌های سفید رنگ و سفت در می‌آورند و آن را استفاده می‌کنند.
بعنوان یک لبنیات گیاهی حامیان رژیم گیاه خواری و بخصوص وگان می‌توانند بر روی توفو حساب کنند. ماده غذایی جایگزین پنیر معمولی که ارزش غذایی بالایی دارد.
اگر بخواهیم به منشا اصلی توفو اشاره کنیم، به کشور چین می‌رسیم که گفته می‌شود حدود 2000 سال پیش یک آشپز چینی به صورت تصادفی از ترکیب شیر سویا و نمک دریا آن را درست کرد. توفو ماده غذایی اصلی در تایلند و چین حساب می‌شود و یکی از محبوب‌ترین مواد در رژیم غذایی مردمان این کشورها به حساب می‌آید.
اما در مورد مزایا و مضرات توفو حرف و سخن بسیار است چون در هر حال ماده غذایی بر پایه شیر سویا است و مثل هم خانواده‌ای خودش ،سویا،  بر سر مصرف دائم آن صحبت‌های زیادی می‌شود. اما هر چه هست خواص بسیاری دارد که قابل چشم پوشی نیست و شاید بتوان با احتیاط و رعایت بعضی نکات از اثرات جانبی آن گذشت. بگذارید این قضاوت را بعد از خواندن این مقاله داشته باشیم.

سر تیتر ارزش غذایی توفو
یک پروتئین خوب گیاهی که دارای 9 اسید آمینه ضروری بدن است. همینطور یک ماده گیاهی پر از مواد مغذی مثل آهن، کلسیم، منگنز، فسفر، منیزیم، مس و روی. خوب ..مثل اینکه توفو در اینجا به عنوان یک ماده با ارزش تغذیه ‌ای بالا حجت را بر همه تمام می‌کند. سند این حرف‌ها هم ترکیبات موجود در 100 گرم آن است:

• پروتئین: ۸ گرم
• کربوهیدرات: ۲ گرم
• چربی: ۴ گرم
• منگنز: ۳۱ درصد از نیاز روزانه
• کلسیم: ۲۰ درصد از نیاز روزانه
• فسفر: ۱۲ درصد از نیاز روزانه
• مس: ۱۱ درصد از نیاز روزانه
• منیزیم: ۹ درصد از نیاز روزانه
• آهن: ۹ درصد از نیاز روزانه
• روی: ۶ درصد از نیاز روزانه

توفو لبنیات گیاهی دارای استروژن
ایزوفلاونها جزء اصلی انواع محصولات غیر تخمیری سویا هستند. برای روشن تر کردن ذهن شما در مورد اینکه ایزوفلاون که بد و خوب بسیاری در مورد آن گفته می‌شود چیست. به زبان ساده ایزوفلاون نوعی استروژن به نام فیتو استروژن است که ساختاری مثل هورمون های زنانه دارد و عملکرد استروژن را در بدن تقلید می‌کند. بسیاری از خانم ها با ورود به سن قطع دوران قاعدگی غذاهای غنی از سویا و یا توفو را در رژیم خود قرار می دهند. علت هم بخاطر همین ایزوفلاون است که مثل یک استروژن ضعیف به نوعی جبران سطح این هورمون در بدن در این دوران را می‌کند. این موضوع برابر با کمک به کاهش علائم نامطلوب این دوران مثل گر گرفتگی است. ضمن اینکه این موضوع به افزایش سطح تراکم استخوان در این دوران کمک بسیاری می‌کند. اما خوب.. این تمام ماجرا نیست چون همین ایزوفلاون در برخی افراد مشکل زاست. بهتر است کمی صبر کنید.

توفو و کمک به سلامت قلب
گفته می شود که با مصرف روزانه توفو به مقدار متعادل سطح کلسترول بد خون کاهش پیدا می کند و این یعنی کاهش خطر بیماری های قلبی، کاهش شاخص توده بدنی (BMI) و کمک به کاهش فشار خون. به نوعی توفو متعادل کننده چربی های بد خون است و جریان خون در رگ ها را بهبود می‌بخشد.

توفو و  خاصیت مورد توجه آن در افراد مبتلا به دیابت
به طور کلی سویا و فرآورده‌های آن مثل توفو فیبرهای محلول دارند که به تنظیم قند خون کمک می‌کنند. در ضمن این فیبرها به کنترل وزن افراد دارای دیابت و جلوگیری از پرخوری آنها هم کمک می‌کند. از طرفی چون این افراد بیشتر از بقیه با خطر سکته قلبی روبرو هستند نقشی که سویا در کاهش کلسترول بد دارد می‌تواند به کمک آنها بیاید. از طرفی چون این افراد بعد از مدتی در رژیم غذایی خودشان حتما باید مصرف گوشت حیوانی را کمتر کنند، سویا می‌تواند جایگزین خوبی برای آنها حساب بشود.

و اما حرف و حدیث‌های پیرامون توفو
درست است که توفو و سایر محصولات آن جایگزین‌های خوبی برای محصولات گوشتی و حیوانی هستند اما چالش‌هایی در مورد مصرف آنها هم وجود دارد البته مصرف بیش از اندازه آنها. (اگر مقاله قبلی ما در این مورد به نام سویا کم بخوریم یا زیاد را تا الان نخواندید حتما نگاه بیندازید.) در مورد توفو هم کم و بیش همین شک و تردیدها وجود دارد. موارد مثل اختلال در عملکرد غده تیروئید و یا افزایش ریسک ابتلا به سرطان پستان در برخی افراد که البته ثابت شده که نوع خاصی از موارد را شامل می‌شود. در هر حال توصیه به مصرف متعادل توفو، سویا و هر نوع فرآورده تخمیری (حداکثر 25 گرم در روز) در یک تغذیه سالم است که برای شما هیچ مشکلی را فراهم نمی‌کند.

محصولات  جایگزینی هم بدون اثرات جانبی از هم خانواده‌های سویا وجود دارد؟
سوالی که ممکن است در ذهن خیلی از افراد پیش بیاد و اینکه آیا محصولاتی  از سویا بدون اثرات جانبی آن وجود دارد. پاسخ این هست که محصولات تخمیری سویا جایگزین مناسبی برای افرادی است که در مصرف حتی متعادل انواع غیر تخمیری با شک و تردید مواجهند. بالاخره شاید بعضی افراد فکر می کنند که چرا روزه شک دار بگیریم یک محصول دیگر را استفاده می‌کنیم. سه محصول پر مصرف تخمیری سویا یعنی  سس سویا، تمپه و ناتو از مواردی هستند که شاید شما فقط با سس سویا آشنایی داشته باشید. این محصولات جایگزین‌های خوبی هستند که می‌توانید به آنها فکر کنید. البته جایگزین‌هایی فقط برای افراد دارای وسواس زیاد هستند وگرنه اگر سویا را در میزان متعادل خودش مصرف کنید اثرات جانبی آن را کمتر احساس می کنید.

منبع : medical news today