از دوران قدیم سیر به عنوان غذا و دارو در رژیم تغذیه افراد مورد استفاده قرار می‌گرفته است به همین دلیل دانستن خواص سیر هم بسیار مهم است . گیاهی بومی آسیای میانه كه بخش‌های مختلف آن مثل پیاز، موسیر، گل سیر و تره آن هم شناخته شده و پر مصرفند. سابقه كشت سیر به هند و مصر در حدود 5000 سال قبل بر می‌گردد؛ برخی اسناد تاریخی هم نشان می‌دهد كه این گیاه در حدود 4000 سال پیش در چین كشت می‌شده است.در خصوص خواص دارویی سیر در كتاب‌های پزشكی باستان مصر، هند، چین، یونان و روم بسیار یاد كرده‌اند و بحث‌های زیادی در مورد آن مطرح شده است. یكی از جالب توجه‌ترین آن، استفاده سیر در بازی‌های ورزشی برای تقویت قوای جسمی در تمدن‌های باستان است.
ارزش غذایی سیر
اگر بخواهیم با عدد و رقم از ارزش غذایی سیر صحبت كنیم با گیاهی شامل كالری، چربی، پروتئین و كربوهیدرات بسیار كم روبرو می‌شویم. جالب است بدانید كه یك حبه سیر پروتئین، چربی و فیبر بسیار بسیار كمی دارد. كالری به میزان 4 كیلو كالری و كربوهیدرات 1 گرم در یك حبه سیر مقدار قابل توجهی نیستند كه بخواهیم خواص سیر را به این مواد در آن نسبت دهیم.
خواص سیر بسیار زیاد است. موارد قابل ذكر در یك حبه سیر وجود منگنز به مقدار ۲ درصد از نیاز روزانه‌ی بدن، ویتامین ب ۶ به مقدار ۲ درصد از نیاز روزانه‌ی بدن، ویتامین ث به مقدار ۱ درصد از نیاز روزانه‌ی بدن و سلنیوم به میزان ۱ درصد از نیاز روزانه‌ی بدن است . با این حال بیشتر خواص و بحث‌هایی كه درباره سیر است به آنزیم‌ها و تركیبات منحصر به فرد موجود در آن برمی‌گردد. خواصی كه واقعا به عنوان یك محصول گیاهی در تغذیه سالم روزانه نیاز به تفكر دارد.
خواص سیر و سلامت قلب
تحقیقات پزشكی نشان داده است كه تركیبی در سیر به نام دی آلیل سولفید وجود دارد كه به حفظ قلب بعد از حمله قلبی و هنگام جراحی قلب كمك می‌كند. این تحقیق بر روی موش‌ها نشان داده آنهایی كه این تركیب را بعد از حمله قلبی دریافت كرده‌اند، بافت قلبی‌شان 61 درصد كمتر آسیب دیده است. به همین ترتیب این تركیب از بزرگ شدن قلب موش‌های دارای نارسایی قلبی هم جلوگیری كرده است.
در طرف دیگر، مكمل‌های سیر و بخصوص عصاره سیر كهنه، فشار خون بالای افراد را كاهش داده، یعنی در اینجا سیر مثل یك عامل جلوگیری كننده انقباض عروق یا تنگی آنها كار می‌كند. یك نكته هم اینجا بگوییم كه این تاثیر سیر به هیچ وجه قابل مقایسه با اثر داروهای كاهش دهنده فشار خون نیست و نباید سیر را جایگزین این داروها حساب كرد.
به همین ترتیب سیر با كاهش كلسترول بد خون، یك عامل تشدید كننده بیماری‌های قلبی را حذف می‌كند.
خواص سیر و كاهش ابتلا به عفونت‌ها
سیر یك جنگجو در برابر باكتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و حتی انگل‌های روده‌ای است. تركیبی به نام آلیسین كه در سیر تازه وجود دارد خاصیت ضد ویروسی دارد و آنتی بیوتیكی طبیعی دارد. این تركیب با جلوگیری از ساخت چربی در انگل‌ها توانایی تحرك، جذب غذا و تولید مثل را در آنها با مشكل روبرو می‌كند. به همین خاطر است كه قرن‌هاست برای درمان سرماخوردگی از سیر استفاده می‌كنند. در مطالعه‌ای كه انجام شد، به این نتیجه رسیدند كه مصرف روزانه سیر به عنوان مكمل در افراد می‌تواند تا 63 درصد ابتلا به سرماخوردگی را كاهش دهد.
تقویت كننده ایمنی
حتما در این مدت كه بیماری كرونا همه دنیا را در بر گرفت از خواص سیر و درمان‌های خانگی برای تقویت سیستم ایمنی بدن برای جلوگیری از این بیماری زیاد شنیدید. درست است كه در مطالعات بهبود سیستم ایمنی بدن یكی از فواید خوردن سیر گفته شده، اما باید حواستان باشد كه این میزان به حدی نیست كه مانع ابتلا به بیماری‌های مثل كرونا شود. می‌تواند موثر باشد اما نه در حد پیشگیری‌ها و مراقبت‌هایی كه برای جلوگیری از بیماری‌هایی مثل كرونا لازم است.
كاهش لخته شدن خون
از مهم‌ترین خواص سیر این است که احتمال تشكیل لخته خون در رگ‌ها را كاهش می‌دهد كه البته این حالت رقیق كنندگی خون برای بعضی افراد خطرناك است. هر چند یك مطالعه جنبی نشان داده است كه عصاره كهنه سیر بر خلاف سیر تازه خطری برای بیمارانی كه وارفارین به عنوان رقیق كننده مصرف می‌كنند، ندارد.
خواص سیر و كاهش خطر سرطان
مطالعه‌ای كه در آمریكا بر روی 40.000 زن 55 تا 69 ساله انجام شده، نشان داده است كه مصرف سیر خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را كاهش می‌دهد. همین‌طور در مطالعه دیگر بر روی 125.000 نفر نشان داده افرادی كه سیر را در برنامه روزانه‌شان قرار می‌دهند، خطر ابتلا به سرطان معده در آنها بسیار كاهش می‌یابد؛ بخصوص افرادی كه 5 بار یا بیشتر در هفته سیر را در رژیم غذایی شان قرار داده‌اند.
كاهش خطر ابتلا به سرطان ریه هم در مورد مصرف سیر ثابت شده است. گزارش‌هایی هم در مورد تاثیر مصرف سیر بر كاهش خطر ابتلا به سرطان سینه و سرطان پروستات ارائه شده است. البته این موارد به معنای عدم پیگیری بیماری توسط دكتر متخصص و تجویز دارویی نیست و سیر تنها یك مكمل درمان به حساب می‌آید.
این افراد نباید سیر بخورند
عارضه اصلی كه سیر دارد، خاصیت رقیق كنندگی خون آن است كه در این مورد افرادی كه سیر به طور معمول در رژیم آنها جای ندارد، قبل از مصرف مرتب آن بهتر است با پزشك متخصص مشورت نمایند. به همین دلیل هم در صورتی كه جراحی پیش روی دارید، در صورتی كه از دسته مصرف كنندگان قهار سیر هستید، حتما یك هفته قبل از جراحی خوردن سیر را متوقف كنید.
از طرف دیگر افرادی كه داروهای ضد انعقادی مصرف می‌كنند، بهتر است از قرار دادن سیر به طور مرتب در برنامه غذایی خودشان خودداری كنند.
حتما حواستان باشد كه زیاده روی در مصرف سیر باعث سرگیجه، كاهش فشار خون، آلرژی (حساسیت) می‌شود.
روزانه چقدر سیر بخوریم؟
پیشنهاد می‌شود كه افراد بزرگسال، حدود 1 یا 2 حبه سیر تازه یا 2 تا 3 عدد قرص پودر سیر ( قرص 300 میلی گرمی) را مصرف كنند. هر چه هست تركیبات موثر سیر كه آلیسین یكی از آنهاست فقط وقتی سیر به صورت خام یا خرد شده مصرف شود، آزاد می‌شود. پس سیر را یا خام مصرف كنید یا قبل از اینكه به غذا اضافه كنید، آن را خرد كرده و بعد استفاده كنید.
پر خاصیت ها را بشناسید به عنوان مكمل تغذیه ای نه دارو
برای ما ایرانی ها سیر ماده غذایی ناشناخته ای نیست و در طب سنتی به خوردن آن توصیه شده است؛ خواصی كه در این مقاله به تعدادی از آنها اشاره كردیم. همه ما چه افرادی كه از رژیم های خاص گیاهخواری یا وگان پیروی می كنند و چه افراد عادی با آگاهی از آنچه باید در تغذیه روزانه خود استفاده كنیم، بهتر می توانیم تركیب روزانه غذایی خود را بشناسیم.
هر چه هست باید بدانیم كه استفاده از مواد غذایی پر خاصیت هیچگاه نمی تواند جایگزین داروهای مصرفی بیماران و یا جلوگیری كننده از ابتلا به برخی بیماری ها شود. پس پر خاصیت ها را بشناسید و به عنوان مكمل رژیم درمانی خود در كنار مشورت پزشك یا مشاور تغذیه آنها را استفاده كنید.
مرجع: webmd
