میوه‌های خشك یا همان چیپس میوه مثل كشمش، آلو، زردآلو و انجیر قرن‌هاست كه در سراسر جهان مورد مصرف قرار می‌گیرند. نكته جالب شواهد موجود از خشك كردن میوه‌ها به عنوان وسیله‌ای برای نگهداری و مصرف طولانی مدت از دیرباز و سال ها پیش از میلاد مسیح است. این یعنی اهمیت میوه خشك به عنوان یك تغذیه روزمره از سال‌ها پیش تا به امروز. البته در آن زمان میوه‌ها در آفتاب خشك می‌شدند؛ هر چند در حال حاضر هم بویژه در بسیاری از روستاها خشك كردن در آفتاب یك روش مرسوم است، اما فناوری‌های صنعتی روش‌های بسیار دیگری را توسعه داده‌اند.
روش‌هایی مثل خشك كردن در خلاء، خشك كردن انجمادی، خشك كردن با مایكروویو و خشك كردن غیر مستقیم با گرما همه و همه فعالیت‌هایی هستند كه برای تولید چیپس میوه و برای اینكه كیفیت و مواد مغذی در حد بالایی حفظ شود بكار می‌روند.
اما همیشه سوال‌هایی وجود دارد كه بین این دو محصول كدامیك ارزش تغذیه‌ای بالاتر دارند و آیا مثلا می‌توان گفت میوه تازه بهتر از چیپس میوه است یا برعكس؟
چیپس میوه یك پكیج جمع و جور و مغذی
همان طور كه مشخص است در طی خشك شدن میوه و تولید چیپس آن، آب میوه خارج می‌شود، پس حجم آن كمتر از میوه تازه است. به عبارتی شما در حجمی كوچك مقادیر بالایی از مواد مغذی میوه را خواهید داشت. به طور معمول یك چهارم فنجان چیپس میوه معادل 40 گرم میوه تازه است. این خاصیت بخصوص در زمان‌هایی كه شما قادر به حمل میوه تازه نیستید و در عین حال می‌خواهید كالری و مواد مغذی مورد نیاز بدنتان را تامین كنید (به عنوان مثال در زمان پیاده‌روی یا ورزش) بسیار مشكل گشاست.
شما می‌توانید میوه‌هایی را تصور كنید كه در یك حجم كوچك در اختیار شما هستند در حالی‌كه همان مواد مغذی میوه تازه را در خود حمل می‌كنند. مسلما این جمع و جور بودن در دنیای سریع با زمان‌های اندك امروز یك ویژگی برجسته است.
با یك مشت چیپس میوه راه صد ساله را یك شبه بروید!
معمولا میوه‌های خشك اكثر خاصیت و ارزش غذایی میوه تازه را هم دارند. چیپس میوه شامل فیبر، پتاسیم، منیزیم، آهن، كلسیم، فسفر و مواد معدنی معادل میوه تازه است. از طرفی اسید فولیك، فلاونوئیدها و تركیبات فنلی كه بیشتر فعالیت آنتی اكسیدانی دارند در چیپس میوه به میزان زیادی یافت می‌شود. این كلكسیون مزایایی مثل بهبود جریان خون، سلامت دستگاه گوارش، كاهش آسیب اكسیداتیو و كاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را دنبال دارد.
با توجه به اینكه استاندارد یك چهارم فنجان میوه خشك معادل 40 گرم میوه تازه است، این مواد مغذی در این حجم كوچك انباشته شده‌اند و این یعنی اینكه شما با خوردن یك مشت چیپس میوه مقدار زیادی مواد مغذی و البته كالری به بدن خود وارد می‌كنید. این موضوع در عین اینكه عالی به نظر می‌رسد، مصرف نكردن بیش از اندازه میوه خشك را هم به شما یادآوری می‌كند.
اگر بخواهیم آماری از مقدار ارزش غذایی چیپس میوه را به شما یادآوری كنم، به طور متوسط یك فنجان آن تقریبا معادل 480 كالری، 4 گرم پروتئین، صفر گرم چربی، 112 گرم كربوهیدرات، 8 گرم فیبر و 92 گرم قند است. كه البته مقادیری متوسط است و بر حسب نوع میوه متفاوت خواهد بود.
چیپس میوه قند بیشتر یا كمتر؟ شما چه فكر می‌كنید
در هر حال زمان خشك كردن میوه، آب آن خارج می‌شود و در نتیجه مواد مغذی، كالری و قند در حجم كمتری متمركز می‌شود. شاید فكر كنید كه به این شكل چیپس میوه قند بالاتری دارد. اما این در صورتی درست است كه شما بیش از اندازه میوه خشك مصرف كنید. در حالی‌كه اگر استاندارد مصرف یعنی معادل بودن یك چهارم فنجان چیپس میوه با 40 گرم میوه تازه را رعایت كنید، انواع خشك و تازه میوه مقادیر برابر هم كالری و قند دارند. یعنی دارای فروكتوز و گلوكز طبیعی هستند و تاثیر منفی بر شاخص گلایسمیك ندارند.
با این حال آنچه مشخص است چون یك وعده میوه تازه حجم و آب بیشتری دارد، احساس سیری بیشتری در شما ایجاد می‌كند. اما در مصرف چیپس میوه باید حواستان باشد كه انواع دارای قند مازاد و آنهایی كه به صورت مصنوعی شكر اضافه می‌شود را مصرف نكنید.
آیا ویتامین‌ها در چیپس میوه حفظ می‌شوند؟
در هنگام فرایند خشك شدن بویژه انواع روش‌هایی كه با حرارت است، بعضی ویتامین‌های حساس به گرما مثل A، C و B ناپایدار می‌شوند و میزان كمی كاهش می‌یابند. مثلا 2 فنجان سیب تازه حدود 6 میلی گرم ویتامین C و 4 میكروگرم فولات دارد؛ در حالی‌كه یك چهارم فنجان سیب خشك حاوی 0/8 میلی گرم ویتامین C و تقریبا بدون فولات است. با این حال چیپس میوه خواصی مشابه میوه تازه دارد. البته باید توجه كرد كه روش‌های جدید خشك كردن مثل خشك كردن انجمادی و یا خشك كردن در خلاء به صورت خاص با هدف افزایش كیفیت چیپس‌های میوه و حفظ حداكثری ویتامین‌های آنها در بسیاری موارد استفاده می‌شوند.
مراقب چیپس میوه‌های تقلبی باشید
بعضی تولید كنندگان برای حفظ رنگ و اضافه كردن جذابیت بازاری به چیپس میوه‌های خود ماده نگهدارنده‌ای به نام سولفیت را به میوه موقع خشك كردن اضافه می‌كنند. این حالت به خصوص بیشتر در میوه‌های با رنگ روشن مثل زردآلو و كشمش صدق می‌كند. استفاده از سولفیت ضمن اینكه میوه را از حالت طبیعی خارج می‌كند، در بعضی افراد حساسیت‌زاست و می‌تواند حملات آسم، مشكلات پوستی یا معده برای آنها ایجاد كند. از طرفی زمان تهیه چیپس میوه حواستان به بسته‌بندی و بهداشتی بودن آن نیز باشد چون بعضی از میوه‌های خشك كه به درستی نگهداری نمی‌شوند، به قارچ و آفلاتوكسین و تركیبات سمی آلوده هستند.
اگر دنبال مرجع مناسب تهیه یك چیپس میوه استاندارد برای تغذیه سالم خود هستید حتما به فروشگاه آنلاین گیاهخواری كاكوتی هم سر بزنید. برگه زردآلو، انجیر خشك و كشمش ارگانیك بدون سولفیت ما، در بسته بندی بهداشتی قابل تهیه به صورت آنلاین در كوتاهترین زمان ممكن است.
و یك كلام..ختم كلام… چیپس میوه بخورید اما به اندازه
همانطور كه گفتیم میوه‌های خشك هم دارای حد و اندازه مصرف هستند. همان طور كه یك چیپس میوه سالم و استاندارد می‌تواند دریافت فیبر، آنتی اكسیدان و مواد مغذی شما را افزایش دهد، به دلیل قند و كالری بالا در یك حجم كوچك در صورت مصرف بیش از اندازه می‌تواند برای شما مضر هم باشد. آنها را به عنوان یك میان وعده سالم مصرف كنید اما با انتخاب درست از جای مطمئن و به اندازه متناسب.
مرجع: healthline
