ممکن است به عنوان یک فرد پیرو سبک تغذیه‌ای گیاهخواری یا وگان دوست داشته باشید گاهی اوقات از پنیر پیتزای گیاهی یا از پنیرهای مخصوص بر روی ساندویچ خود استفاده کنید. حتی در صورت انتخاب پیتزای سبزیجات وجود پنیر پیتزاهای متداول شما را از خوردن آن منصرف می‌کند.
اما خبر خوش اینجاست که پنیر پیتزای گیاهی به عنوان یک جایگزین امکان درست کردن این غذای محبوب در خانه را برای‌تان فراهم می‌کند. پایه اصلی این نوع پنیر، سویا، توفو یا انواع دانه‌ها است و کلیه لبنیات حیوانی در آن حذف می‌شود. ضمن اینکه کالری و چربی اشباع کمتر در نوع گیاهی، وعده غذایی سالم‌تری را در اختیارتان می‌گذارد.
موضوعی که حتی برای سایر افراد هم که به‌دنبال رژیم غذایی کم چرب هستند، می‌تواند یک گزینه عالی به حساب آید.
اما این پنیر واقعا از چه موادی درست می‌شود، ارزش غذایی آن چیست و چگونه قابل تهیه است؟
ترکیبات پنیر پیتزای گیاهی
این ماده غذایی هیچ‌گونه ترکیبات حیوانی ندارد و تولیدکنندگان از فرمولاسیون‌های مختلفی شامل انواع دانه‌ها و غلات برای درست کردن آن استفاده می‌کنند. اما به‌طور معمول متداول‌ترین موادی که در پنیر پیتزا گیاهی بکار می‌رود، به شرح زیر است.
البته این ترکیبات عمدتا برگرفته از شرکت‌های تولیدکننده خارجی است و انواع موجود در بازار ایران ممکن است تنها برخی از این مواد را در محصولات خود استفاده کنند:
سویا/توفو: توفو ماده‌ای که از پروتئین سویا تولید می‌شود و چربی اشباع بسیار کمی دارد. البته در حین فرایند کاملا مزه‌دار می‌شود.
انواع آجیل ( مانند بادام هندی، بادام، گردو، آجیل ماکادمیا): که به آن مخمر تغذیه‌ای و سایر طعم‌دهنده‌ها اضافه می‌شود.
دانه‌ها (مانند آفتابگردان، کدو)
روغن یا شیرهای گیاهی: که حالت خامه‌ای مانند در پنیر ایجاد می‌کند.
نشاسته تاپیوکا: نوعی نشاسته اصلاح شده که باعث غلیظ شدن و ایجاد بافت پنیری در محصول می‌شود.
اما در خصوص طعم این نوع پنیر هم باید گفت تا حد زیادی شبیه انواع مرسوم است، شاید تنها نکته تفاوتش را بتوان در نحوه آب شدنش بر روی غذا دانست. در صورت استفاده از این محصول انتظار نتیجه‌ای مشابه با پنیر حاوی لبنیات نداشته باشید، زیرا کاملا به صورت یکسان آب نمی‌شود. اما در حال حاضر در سراسر جهان تولیدکنندگان در تلاشند تا حد امکان با استفاده از روش‌های جدید پنیرهای گیاهی مشابه انواع حیوانی تولید کنند.
ارزش تغذیه‌ای پنیر پیتزای گیاهی
حذف لبنیات حیوانی از پنیر پیتزای گیاهی عامل اصلی کم چرب بودن و سالم بودن آن است. از طرفی گزینه مناسبی برای کسانی است که دارای اختلال عدم تحمل لاکتوز هستند. مقایسه ارزش تغذیه‌ای 28 گرم از این پنیر با سایر پنیرهای مرسوم مثل موزارلا هم نشان می‌دهد که انتخاب نادرستی نخواهید داشت!
| ارزش تغذیه‌ای در 28 گرم | ||
| پنیر پیتزای گیاهی | پنیر موزارلا | |
| انرژی | 70 کیلوکالری | 85 کیلو کالری |
| چربی اشباع | 1/1 گرم | 3/7 گرم |
| چربی چند غیر اشباع | 0/5 گرم | 0/2 گرم |
| چربی تک غیر اشباع | 1/8 گرم | 1/9 گرم |
| کلسترول | 0 میلی‌گرم | 22 میلی‌گرم |
| سدیم | 194 میلی‌گرم | 178 میلی‌گرم |
| پتاسیم | 129 میلی‌گرم | 22 میلی‌گرم |
| قند | 6/7 گرم | 0/3 گرم |
| پروتئین | 3/3 گرم | 6/3 گرم |
اما با توجه به آنچه ارزش تغذیه‌ای این محصول دیدید، بهتر است هنگام مصرف آن به نکات زیر توجه کنید:
*پنیرهای پیتزا گیاهی معمولا چربی اشباع شده کمتری نسبت به انواع پنیرهای مرسوم دارند و احتمالا بر حسب نوع فرمولاسیون، فاقد گلوتن. بنابراین به عنوان یک ماده غذایی سالم می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.
*به‌خاطر میزان پروتئین پایین‌تر افراد گیاهخوار نباید آن‌را منبع خوبی برای تامین نیاز خود از این لحاظ به حساب آورند.
*این پنیر سدیم بالایی دارد و در صورتی‌که به‌دلیل بیماری محدودیت مصرف نمک به شما تجویز شده است، حتما این موضوع را در نظر داشته باشید.
پنیر پیتزای گیاهی چگونه تولید می‌شود؟
فرایند تولید این پنیر تا حدود زیادی مشابه انواع متداول موجود در بازار است. بعد از جدا کردن پروتئین‌های گیاهی با استفاده از باکتری‌ها، مواد غلیظ‌کننده و روغن گیاهی اضافه می‌شوند تا غلظت دلخواه بدست آید. در انتها نیز سایر مواد همراه طعم‌دهنده‌های خاص در ترکیب اضافه و مواد مخلوط می‌شوند.
بعد از اتمام این مراحل به پنیر برای مدتی زمان داده می‌شود تا باکتری‌های موجود حین فرایند تخمیر، پروتئین‌های گیاهی را به‌طور کامل تجزیه کنند و علاوه بر آن طعم و مزه دلخواه در محصول ایجاد شود.
پنیرهای پیتزای گیاهی در بازار به شکل‌های مختلف رنده شده، ورقه‌ای یا تکه‌ای موجودند و طعم آن‌ها به حدی شبیه انواع معمولی است که شاید برای برخی از افراد تشخیص آن سخت باشد.
برندهای معروف پنیر پیتزای گیاهی در ایران
هر چند در خارج از کشور شرکت‌های مختلفی در زمینه تولید پنیر پیتزای گیاهی مشغول هستند، اما در ایران در حال حاضر تنها برندی که این محصول را تولید می‌کند، «وگچیز» است. شما می‌توانید انواع ورقه‌ای و رنده شده که هم برای ساندویچ و برگر و هم در پیتزا قابل استفاده‌اند، را از فروشگاه‌ها تهیه کنید. ترکیب مورد استفاده در تولید این پنیر، پودر سویا، شیر شاهدانه، پودرتاپیوکا، نمک دریا، آرد برنج قهوه‌ایی، ادویه‌جات (زعفران و …) است. پنیر پیتزای وگان برند «وگچیز» ارزش تغذیه‌ای به شرح زیر دارد:
| ارزش تغذیه‌ای در 100 گرم | |
| انرژی | 169/7 کیلو کالری |
| چربی | 11/6 گرم |
| قند | 2 گرم |
| نمک | 2 گرم |
| پروتئین | 9/8 گرم |
عدم تنوع شرکت‌های فعال در این خصوص نشان‌دهنده نیاز جامعه به فرهنگسازی در خصوص استفاده بیشتر از محصولات گیاهی است.
و اگر پیرو یک تغذیه سالم هستید…
در مرحله اول اگر پیرو سبک تغذیه‌ای وگان یا گیاهخواری هستید و در برنامه روزانه‌تان هوس خوردن یک ساندویچ با پنیر ورقه‌ای یا پیتزای سبزیجات را دارید، نباید ناراحت باشید! پنیر پیتزای گیاهی که از موادی مانند دانه‌ها، شیرها و روغن گیاهی تولید می‌شود، جایگزینی برای پنیرهای مرسوم در بازار و راهی برای تنوع بخشیدن به برنامه غذایی‌تان است.
هر چند به‌دلیل چربی کمتر و ترکیبات سالم‌تر می‌تواند انتخاب مناسبی هم برای همه علاقمندان به تغذیه سالم باشد. در هر حال پیشرفت فناوری در کنار گرایش بیشتر افراد به سمت گیاهخواری و وگانیسم باعث شده است که دیگر برای این دسته دسترسی به انواع مواد غذایی گیاهی فراهم باشد. به امید روزی که مصرف بیشتر مواد غذایی گیاهی و صلح با طبیعت به اولویت اصلی همه مردم جهان و البته ایران تبدیل شود.
مراجع:
کلمه کلیدی: پنیر پیتزای گیاهی
