انقراض مهره داران:
شاید به نظر برسد که مصرف گوشت تنها ممکن است باعث از بین رفتن حیوانات اهلی مانند گاو، خوک یا پرندگان شود. که آن هم با روش‌های مدرن پرورش دام، توسط انسان در حال کنترل است. اما این موضوع ابعاد وسیع‌تری دارد و اگر کمی به مطالعات انجام شده محققان محیط زیست دقت کنیم، متوجه می‌شویم که گوشت خواری و انقراض مهره داران موضوعی غیر قابل انکار است.
بله…، صحبت از انقراض است، آن هم نه فقط حیوانات اهلی، بلکه بخش وسیعی از مهره‌داران در طبیعت. اگر این موضوع تاکنون حتی به ذهنتان خطور نکرده بود، توجه به آمار و مستندات این مطلب می‌تواند کمکی برای تغییر نگرش و حرکت به سمت نوع دیگری از سبک تغذیه‌ای باشد.
انسان، ماشین کشتار مهره‌داران
مصرف گوشت علاوه بر تاثیرات زیست محیطی فراوان بر انتشار گازهای گلخانه‌ای، ماشین کشتار مهره‌داران در مقیاس وسیع است. اگر به آمار دقت کنیم، متوجه می‌شویم که این موضوع تنها محدود به چند نوع اندک حیوانات نیست. بلکه بر اساس مطالعات جدید، خوردن گوشت عامل اصلی کاهش جمعیت حداقل ۲۰۰ گونه جانوری بزرگ است و از این میان ۱۵۰ گونه با خطر انقراض روبرو هستند.
محققان اعتقاد دارند که مصرف مستقیم گوشت یا استفاده از سایر اعضای بدن حیوانات، بزرگترین خطر برای تقریبا همه گونه‌های مهره‌داران به حساب می‌آید. بنابراین به حداقل رساندن کشتار مستقیم این حیوانات روشی مستقیم و ضروری برای نجات آن‌ها و همچنین اکوسیستمی است که در آن زندگی می‌کنند.
البته این موضوع در میان «مگا فون‌ها» یعنی همه ماهی‌های بیش از ۱۰۰ کیلوگرم، همه دوزیستان، پرندگان و خزندگان بالای ۴۰ کیلوگرم بیشتر به چشم می‌خورد. به شکلی که بررسی‌های انجام شده در طول ۵۰۰ سال گذشته نشان می‌دهد که انسان‌ها تقریبا ۲ درصد از مگافون‌ها را تا حد انقراض شکار کرده‌اند.
این موضوع همچنان تهدید بزرگی است، زیرا علاوه بر مصرف مستقیم، بسیاری از اعضای این حیوانات برای طب سنتی، عمدتا در آسیا، مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
انتظار می‌رود در آینده نیز ۷۰ درصد کاهش جمعیت بیشتری را در این حیوانات شاهد باشیم و ۶۰ درصد آن‌ها نیز ممکن است منقرض شوند. البته باید به این نکته هم توجه کرد که هنگام صید این حیوانات، برخی گونه‌های در معرض تهدید هم در دام یا تورهای ماهیگیری گرفتار می‌شوند و برخی نیز در نتیجه آلودگی و از بین رفتن زیستگاه خود تلف می‌شوند.
از طرفی توسعه فعالیت دامداری‌ها، نیاز به زمین‌های بیشتر پرورش غذا برای تغذیه گاوها، خوک‌ها و حیوانات اهلی هم با تغییر شکل مزارع و جنگل‌ها، سایر جانداران را از زمین‌های مورد نیاز برای شکار و حفظ جمعیت سالم دور نگاه می‌دارد.
تخریب زیستگاه‌ها، گوشت خواری و انقراض مهره داران
از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی حیوانات، عامل مهمی در انقراض مهره‌داران به‌حساب می‌آید. پاکسازی زمین برای چرای گاوها و حیوانات اهلی به همراه احداث کارخانه‌ها برای محصولات لبنی و فرآوری گوشت همه باعث محدودیت محل زیست جانوران شده است.
آمار نشان می‌دهد که ۴۱ درصد از جنگل‌زدایی به دلیل گسترش مراتع برای گاوها است و بعد از آن سهم ۱۸ درصدی کشت سویا و دانه‌های روغنی قرار دارد که البته بیشتر آن هم برای تغذیه همین دام‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت حتی در کشت دانه سویا هم تنها ۶ درصد مصرف مستقیم انسان است و بقیه صرف تهیه خوراک برای دام‌ها می‌شود.
این در حالی است که سبک تغذیه کنونی انسان‌ها هر ساله به این تخریب زیستگاه دامن می‌زند. طبق آخرین آمار موجود، تنها در سال ۲۰۱۸ میلادی حدود ۶۹ میلیارد مرغ، ۱/۵ میلیارد خوک، ۵۷۴ میلیون گوسفند ،۳۰۲ میلیون گاو در سراسر جهان برای تولید گوشت و ده‌ها میلیارد ماهی صید شده و مورد مصرف قرار گرفته‌اند.
همه این کشتار در کنار خود نیاز به خوراک برای پرورش و تغذیه بیشتر حیوانات، استفاده از زمین‌های بیشتر کشاورزی و در نتیجه تاثیر در از بین بردن اکوسیستم طبیعی و محیط زیست سایر مهره‌داران دارد. سیستم ناکارآمدی که با رشد جمعیت هر روز به آن دامن زده می‌شود و ضرورت تغییر سبک تغذیه‌ای را بیش از گذشته مشخص می‌کند.
تغییرات آب و هوایی، گوشت خواری و انقراض مهره داران
کشاورزی برای پرورش و تغذیه دام مسئول حداقل ۱۷ درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان است. تنها در آمریکا، گاوها ۵/۵ میلیون تن متان تولید می‌کنند که ناشی از هضم غذا و تغذیه آن‌هاست. دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند که در صورت ادامه روند انتشار گازهای گلخانه‌ای، بیش از یک سوم گونه‌های جانوری و گیاهی تا سال ۲۰۵۰ منقرض خواهند شد. این موضوع ضرری فاجعه‌بار برای تنوع زیستی، اکوسیستم‌ها و جوامع انسانی سراسر جهان خواهد بود.
اطلاعاتی که مرکز آمار آمریکا نشان می‌دهد، از میان ۱۳۸۳ گونه مورد حمایت این کشور، ۲۳۳ حیوان و گیاه در حال انقراض به‌دلیل افزایش سطح آب دریا هستند، رقمی معادل ۱۷ درصد گونه‌های حفاظت شده در آمریکا. البته این آمار در جهان هم باعث تاسف است و از هفت گونه لاک پشت دریایی در جهان، شش گونه در فهرست گونه‌های در حال انقراض به دلیل تغییرات آب و هوایی قرار دارند. به این فهرست می‌توان لیست بلندی از سایر مهره‌داران و آبزیان را اضافه کرد.
هر چند عوامل زیادی در این انقراض می‌توانند نقش داشته باشند، اما به طور حتم سبک تغذیه گوشت‌خواری انسان‌ها و خسارات جانبی این روش بر جنگل‌زدایی، خشکسالی، انتشار گازهای گلخانه‌ای و در نهایت تغییر شرایط آب و هوایی بسیار تاثیر گذار است. به قولی صنعت تولید گوشت و فرآورده‌های جانبی آن بیش از هر بخش دیگری مسئول این آسیب‌ها هستند و به صورت مستقیم و غیر مستقیم انقراض مهره‌داران را هدف قرار می‌دهند.
برای زندگی صلح‌آمیز و روشن هیچ وقت دیر نیست
گوشت خواری و انقراض مهره داران موضوعی نیست که بتوان از آن به‌راحتی گذشت. به خصوص اینکه مواد غذایی گیاهی بدون هیچ کم و کاستی جایگزین مناسبی برای آن به‌حساب می‌آیند. طبق آمار گیاهخواری می‌تواند کاهش ۷۵ درصد استفاده از زمین برای کشاورزی، رهاسازی زمین‌ها برای زیست سایر حیوانات و همچنین کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان شود. بنابراین اگر ذره‌ای به آینده زمین و انسان‌های بعد از خود متعهد هستیم، تغییر در سبک تغذیه‌ای اولین قدم ما در این مسیر است. مسیری که در زندگی روزمره‌مان نیز سلامت، آرامش و صلح درونی را به ارمغان خواهد آورد.
مراجع
upi animalsaustralia livescience
