مواد مغذی کمی هستند که هم ردیف پروتئین اهمیت داشته باشند. پروتئین سازنده ماهیچه‌ها، پوست، آنزیم‌ها و هورمون‌هاست و نقش اساسی در تمامی بافت‌های بدن دارد. کمبود پروتئین به خصوص در افراد پیرو سبک غذایی خاص مثل گیاهخواران یا وگن‌ها به دلیل عدم مصرف منبع اصلی این ماده یعنی گوشت و لبنیات بیشتر اهمیت دارد. هر چند در یک رژیم مناسب گیاهخواری این کمبود از طریق منابع گیاهی به راحتی قابل تامین است؛ اما شاید بهتر باشد نشانه‌های هشدار کمبود آن را در بدن بشناسیم و در صورت نیاز به تغذیه خود بیشتر توجه کنیم.
نشانه اول: ورم بدن (اِدم)
اِدم که با ورم و پف پوست مشخص می‌شود یکی از علامت‌های کلاسیک کمبود حاد پروتئین است. طبق نظر محققان این حالت به خاطر کمبود آلبومین در سرم خونی که فراوان‌ترین پروتئین در بخش مایع خون یا پلاسمای خون است اتفاق می‌افتد. یکی از وظایف آلبومین جلوگیری از جمع شدن بیش از حد مایع در بافت‌ها و سایر قسمت‌های بدن است و کم شدن آن در بدن باعث ورم و پف می‌شود. در حالت بسیار شدید شکم ورم می‌کند؛ این وضعیت را حتما در کودکان قحطی زده آفریقایی دیده‌اید.
نشانه دوم: کبد چرب
کبد چرب یک بیماری شایع در افراد چاق و آنهایی است که الکل زیادی مصرف می‌کنند و شاید درک ارتباط آن با کمبود پروتئین دشوار باشد. هنوز مشخص نیست که چرا در حالت کمبود پروتئین این حالت رخ می‌دهد اما طبق مطالعات، اختلال در سنتز پروتئین‌های منتقل کننده چربی (لیپو پروتئین) می‌تواند منجر به این حالت شود.
نشانه سوم: مشکلات پوست، مو و ناخن
کمبود پروتئین در بیشتر موارد اثر خود را روی پوست، مو و ناخن که بیشتر قسمت‌های آنها از این ماده تشکیل شده است می‌گذارد. در حقیقت پوست، مو و ناخن از پروتئین‌هایی به اسم الاستین، کلاژن و کراتین تشکیل شده‌اند و وقتی بدن دچار کمبود پروتئین شود پوست حالت ارتجاع پذیری خود را از دست می‌دهد، مو نازک می‌شود و همینطور می‌تواند حالت ریزش موی سکه‌ای و شکنندگی ناخن را پیش بیاورد.
نشانه چهارم: از دست دادن توده عضلانی
ماهیچه‌ها بزرگترین مخزن پروتئین بدن هستند. وقتی کمبود پروتئین وجود داشته باشد، بدن آنرا از ماهیچه‌های اسکلتی تامین می‌کند تا عملکرد بدن حفظ شود. این موضوع به مرور باعث تحلیل رفتن عضلات می‌شود؛ حتی در کمبود متوسط پروتئین به خصوص در افراد مسن این حالت بوجود می‌آید.
نشانه پنجم: افزایش شدت عفونت
کمبود پروتئین بر روی سیستم ایمنی بدن هم تاثیر می‌گذارد، موضوعی که در نتیجه آن خطر و شدت عفونت افزایش می‌یابد. در مطالعه‌ای که بر روی زنان مسن انجام شده نشان داده است که رژیم غذایی کم پروتئین به مدت 9 هفته به میزان زیادی پاسخ ایمنی بدن را کاهش می‌دهد.
نشانه ششم: میل به غذاهای پر کالری
وقتی مصرف پروتئین شما کافی نیست، بدن با افزایش اشتها وضعیت و سطح پروتئین را حفظ می‌کند و در نتیجه شما غذای بیشتری مصرف می‌کنید. این موضوع به خصوص میل به غذاهای پر کالری مثل فست فود و یا شیرینی‌ها را زیاد می‌کند. غذاهایی که در مقایسه با کالری خود، پروتئین کمتری دارند و در نتیجه باعث افزایش وزن و چاقی می‌شوند.
نشانه هفتم: تغییرات خلق و خو
مغز ما از مواد شیمیایی به نام انتقال دهنده‌های عصبی برای منتقل کردن اطلاعات بین سلول‌ها استفاده می‌کند. بسیاری از این انتقال دهنده‌های عصبی از اسید آمینه که جزء سازنده پروتئین هستند تشکیل شده‌اند؛ بنابراین کمبود پروتئین در رژیم غذایی باعث می‌شود که بدن نتواند به اندازه کافی از این انتقال دهنده‌های عصبی استفاده کند و در نتیجه عملکرد مغز تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این موضوع می‌تواند باعث پایین آمدن سطح دوپامین و سروتونین شود و احساس افسردگی و پرخاشگری ایجاد می‌کند.
نشانه هشتم: ضعف و خستگی
طبق تحقیقات انجام شده فقط یک هفته عدم مصرف پروتئین کافی می‌تواند بر عضلات مسئول ساختار بدن و همچنین عضلات حرکتی تاثیر بگذارد. بخصوص در سنین بالای 55 سال، با گذشت زمان کمبود پروتئین باعث کاهش توده عضلانی و در نتیجه کاهش قدرت شما می‌شود.
نشانه نهم: زخم‌هایی که دیر خوب می‌شوند
افرادی که پروتئین کم مصرف می‌کنند اغلب متوجه این موضوع هستند که بریدگی‌ها و خراشیدگی‌ها در آنها بیشتر طول می‌کشد تا خوب شوند. این موضوع در مورد گرفتگی‌های عضلانی حین ورزش کردن هم صادق است و در افراد با عدم مصرف کافی پروتئین دیرتر این گرفتگی‌ها برطرف می‌شود.
به نشانه‌ها توجه کنید و پیشگیری کنید
همه افراد نیاز پروتئینی یکسانی ندارند و عوامل بسیاری مثل وزن بدن، توده عضلانی، فعالیت بدنی و سن در این میان تاثیر می‌گذارد. با این حال آنچه واضح است داشتن یک تغذیه سالم با رعایت تعادل در مصرف همه مواد است. پس با بالا بردن آگاهی خود در مورد نشانه‌های کمبود مواد مغذی از جمله پروتئین، و مشاوره با یک متخصص تغذیه نیازهای خود را برطرف کنید. بخصوص شما که به عنوان یک وجترین، وگان و یا خام گیاهخوار روند تغذیه‌ای خاصی را دنبال می‌کنید.
منبع : webmd
0 دیدگاه