آب و ردپای آب، جزء جدایی ناپذیر برای زندگی انسان كه در دسترس بودن و كیفیت آن همیشه یكی از نكات مورد توجه بوده است. اما آنچه كه می‌بینیم و بارها در اخبار در مورد آن شنیدیم، محدود بودن منابع آبی در سراسر نقاط جهان بخصوص به دلیل تغییرات آب و هوایی و چالش افزایش گرمایش جهانی است كه دسترسی به آن را برای بسیاری از مردم با مشكل مواجه كرده است.
متاسفانه حداقل دو سوم جمعیت جهان برای یك ماه در سال با كمبود شدید آب روبرو هستند و 500 میلیون نفر هم در مناطقی زندگی می‌كنند كه مصرف آب در آنجا دو برابر بارش سالانه‌شان است. بله…وضعیت بسیار بدتر از آن چیزی است كه تصورش را می‌كنید. هر چند حتما شما هم اخیرا اخبار كمبود آب را در ایران هم بیشتر از گذشته می‌شنوید.
سطح پایین آب می‌تواند در مناطقی با تراكم جمعیت بالا یا محل‌هایی كه مصرف آب كشاورزی بالاست، می‌تواند بسیار مشكل‌زا باشد. این مصرف بالا نسبت به منابع محدود آب باعث كاهش سطح آب رودخانه‌ها و دریاچه‌ها شده است به طوری‌كه اگر این روند ادامه پیدا كند بسیاری از آنها ناپدید می‌شوند. موضوعی كه كم و بیش هم اتفاق افتاده است. اما ما بعنوان انسان‌های مسئول در برابر خودمان و همین‌زور آینده چه باید بكنیم؟ حتما تا این لحظه صحبت‌های بسیاری در این مورد شنیده‌اید. اما در اینجا شما را با موضوع دیگری آشنا می‌كنیم: ” ردپای آب و رژیم گیاهخواری”.
ردپای آب، آب هم “ردپا” دارد!
كلمه جالبی كه شاید كمتر در مورد آب آنرا شنیده‌اید: “ردپا”. بله شما ردپای آب را نه در دریاچه‌ها و رودخانه‌ها بلكه این بار در غذا و یا كالایی كه مصرف می‌كنید باید دنبال كنید. طبق تعریف ردپای آب میزان آب مصرفی برای تولید كالاها، خدمات و محصولات مختلف است. این به آن معناست كه به طور مثال اگر شما غذایی مصرف می‌كنید برای تولید آن آب مصرف می‌شود و شما بسته به نوع غذای مصرفی‌تان می‌توانید یك هدر دهنده آب و یا كاهش دهنده مصرف آب باشید.
نكته جالبی است…ما در اینجا بیشتر به این موضوع اشاره می‌كنیم كه مصرف غذاها و فرآورده‌های حیوانی فشار بیشتری بر منابع آب شیرین به نسبت غذاهای گیاهی وارد می‌كند. به عبارتی ردپای آب هر محصول حیوانی بیشتر از ردپای آب محصولات گیاهی با همان ارزش تغذیه‌ای یكسان است. اما چگونه؟
اگر به فكر منابع آبی هستید، رژیم گیاهخواری را دنبال كنید
ثابت شده كه هر آنچه فرد برای خوردن انتخاب می‌كند، تفاوت بسیار زیادی در میزان ردپای آب دارد. به این عدد و رقم جالب اگر توجه كنیم شاید برایتان شفاف‌تر شود: در مطالعه‌ای كه دانشمندان آمریكایی در مقایسه بین رژیم گیاهخواری و غیر گیاهخواری انجام داده‌اند به این موضوع رسیده‌اند كه گیاهخواران 54 درصد صرفه‌جویی بیشتری در میانگین مصرف هفتگی آب خود در مقایسه با گیاهخواران دارند. این عدد در مقایسه با میزان 35 درصدی كه هر فرد با روش‌های معمولی مدیریت مصرف آب می‌تواند صرفه‌جویی داشته باشد بسیار بالاتر است.
علت این موضوع هم آن است كه غذاهای حیوانی نسبت به غذاهای گیاهی ردپای آب بسیار بیشتری دارند و در این میان گوشت گاو در بالاترین سطح مصرف آب قرار دارد. به عبارتی پرورش دام برای تولید گوشت نمونه روشنی از استفاده نادرست منابع آبی است؛ زیرا در حین این فعالیت بیشتر آب كشاورزی برای تغذیه دام استفاده می‌شود؛ تازه اگر مصرف آب در شستشو و بهداشت دام را هم به آن اضافه كنیم به مقادیر بالای آب می‌رسیم. ثابت شده كه تولید گوشت گاو به 28 برابر زمین بیشتر و 11 برابر آب آبیاری بیشتری به نسبت غذاهای گیاهی با ارزش تغذیه‌ای یكسان احتیاج دارد. ضمن اینكه تولید 5 برابر بیشتر گازهای گلخانه‌ای آن موضوع را جدی‌تر هم می‌كند.
با دانستن این آمار، شاید موقع مصرف محصولات حیوانی دچار عذاب وجدان شوید!
جالب است بدانید مصرف آب در هر كالری از گوشت گاو 20 برابر بیشتر از غلات و محصولات نشاسته‌ای است. اگر مقایسه‌ای در مورد پروتئین هم بخواهیم داشته باشیم، رد پای آب در هر گرم پروتئین شیر، تخم مرغ و مرغ حدود 1/5 برابر بیشتر از حبوبات است. این مقدار برای گوشت گاو به میزان شش برابر حبوبات می‌رسد. رقم‌های جالبی است و البته قابل فكر..
مطالعه یك سازمان غیر دولتی، غیر انتفاعی در لندن نشان داده است كه تولید یك كیلوگرم گوشت گاو، گوشت خوك و مرغ به ترتیب 9، 4، 3 برابر تولید غلات آب مصرف می‌كند. این موضوع یعنی اینكه دامداری تا چه اندازه بر منابع آبی ما فشار وارد می‌كند و تغییر در رژیم غذایی در جهان چقدر می‌تواند در صرفه‌جویی مصرف آب تاثیر بگذارد. جالب است بدانید كه كاهش مصرف فرآورده‌های حیوانی در رژیم غذایی مصرفی مردم سراسر جهان پتانسیل صرفه‌جویی مصرف آب تا میزان مصرف 1/8 میلیارد نفر در سراسر جهان را دارد.
ایست…لطفا گیاهخوار شوید!
باز هم یادآوری می‌كنیم كه چهار میلیارد نفر در جهان حداقل یك ماه از سال را در شرایط كم آبی زندگی می‌كنند. پس آیا خوردن یك همبرگر گوشتی ارزش به خطر انداختن جان انسان‌های دیگر را دارد؟ افراد و بخصوص زنان و دخترانی كه شاید مجبورند ساعت‌های طولانی برای بدست آوردن آب سالم پیاده‌روی كنند.
از طرفی سازمان خواروبار جهانی تخمین می‌زند كه هر ساله تقریبا یك سوم كل مواد غذایی تولیدی برای مصرف انسان در جهان در اثر استفاده نادرست به هدر می‌رود. جلوگیری از این هدر رفت یك فرصت برای بهبود تولید مواد غذایی در جهان است زیرا ردپای آب ضایعات غذایی تولید شده در سراسر جهان معادل سه برابر حجم دریاچه ژنو یا تخلیه سالانه آب رودخانه ولگا (طولانی‌ترین و بزرگترین رودخانه اروپا) است. پس لطفا دوباره این چند خط را چندین بار بخوانید.
بله…این آمار به اندازه‌ای تكان دهنده هستند كه همین الان باید به شما بگوییم…ایست…لطفا گیاهخوار شوید!
مرجع: viva
