کتاب فواید گیاهخواری یکی از آثار برجسته صادق هدایت در خصوص ضرورت حرکت در مسیر گیاهخواری است. در این کتاب از بعد علمی و منطقی، محاسن این سبک تغذیه‌ای بررسی می‌شود و تمامی‌رفتارهای منفی انسان را ناشی از مصرف گوشت حیوانات می‌داند. شاید تاثیرگذارترین بخش کتاب، توجه دادن به این نکته است که آنچه انسان‌ها در طول روز به‌عنوان گوشت مصرف می‌کنند، غذا نیست! بلکه فریاد موجودات زنده و بی‌آزاری است که به قتل رسیده‌اند. موجوداتی زیبا که خواهان زندگی در صلح بودند. با هم نگاهی داریم به بخش‌های مختلف کتاب.
آشنایی با نویسنده کتاب فواید گیاهخواری
صادق هدایت، نویسنده کتاب فواید گیاهخواری، در سال 1281 هجری شمسی در تهران به دنیا آمد. او یکی از نوادگان مشاهیر قاجار بود که در سن 25 سالگی کتاب فواید گیاهخواری را نوشت. وی پس از اتمام دوران دبیرستان در ایران، برای ادامه تحصیل به پاریس رفت، اما آن را نیمه‌تمام رها کرد و پس از بازگشت به کشور در بانک مشغول به کار شد. در این دوران وی با نویسندگان بزرگی مانند بزرگ علوی، مسعود فرزاد و مجتبی مینوی آشنا شد و از آن‌ها تاثیر گرفت.
برخی از صادق هدایت به‌عنوان پدر داستان‌نویسی ایران یاد می‌کنند. نویسنده‌ای که آثار وی مانند بوف کور، زنده به گور، حاجی آقا، وغ وغ صاحاب و … شهرتش را در این حوزه دو چندان کرده است. متاسفانه ایشان خیلی زود و در سن 48 سالگی به زندگی خود در پاریس خاتمه داد و خودکشی کرد. با این حال آثار وی همچنان در بین عموم به‌عنوان کتاب‌هایی برجسته دست به دست می‌شوند. کتاب فواید گیاهخواری وی با اینکه نزدیک به 100 سال از انتشارش می‌گذرد، با این حال رنگ و بویی تازه دارد و مورد استفاده بسیاری از علاقه‌مندان بوده است.
توجه به ذات گیاهخوار انسان در کتاب فواید گیاهخواری
صادق هدایت در کتاب فواید گیاهخواری به این موضوع اشاره می‌کند که با توجه به ساختار بدنی و طبیعت انسان، او ذاتا گیاهخوار است. سبک تغذیه‌ای که بسیاری از بزرگان مانند ابوعلی سینا، ناصر خسرو، مولوی، عطار نیشابوری و …از آن پیروی می‌کرده‌اند.
در کتاب آمده است که انسان به‌عنوان زاده طبیعت، وابستگی نزدیکی با حیوانات دارد.
بنابراین اگر ساختار بدن او برای گوشت‌خواری درست شده بود باید خود به دنبال حیوانات وحشی می‌رفت و با چنگال و دندانش آن‌ها را می‌خورد. درحالی‌که انسان امروزی خودش را به خوردن بخش‌های مختلف حیوانی که به‌طور مصنوعی پرورش یافته، کشته و پخته شده راضی کرده است؛ موضوعاتی که خلاف طبیعت هستند. این در حالی است که خداوند خوراک مخلوقات روی زمین را مطابق ساختمان بدنی آن‌ها آماده کرده و به وی هدیه داده است؛ لذا همه ما باید در برابر آن سر تعظیم فرود آوریم.
بر پایه این اندیشه‌ها،کتاب فواید گیاهخواری به نحوی نگاشته شده است که احساسات خواننده در زمینه حقوق حیوانات و لزوم گیاهخواری را بر می‌انگیزد. به‌نحوی‌که فرد را تا مدت‌ها وادار به تفکر در خصوص غذای مصرفی و نحوه رفتار با حیوانات وا می‌دارد. به‌صورت خاص در این کتاب به این موضوع پرداخته می‌شود که خصلت‌های بد و ناپسند، جنگ‌طلبی و خونریزی، بی‌عاطفه بودن و دوری از ذات اصلی انسان، از زمانی در وی به وجود آمده که گوشت‌خواری را برگزیده است.
آنچه در کتاب فواید گیاهخواری می‌خوانید
کتاب در 12 فصل به موارد مختلفی در حوزه گیاهخواری از مضرات مصرف گوشت حیوانات تا دلایل برتری سبک تغذیه گیاهخواری می‌پردازد. بررسی خلاصه بخش‌های مختلف آن راهنمای مناسبی برای علاقه‌مندانی است که به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و آشنایی با طرز فکر صاحب‌نظران هستند.
دیباچه
دیباچه کتاب به بررسی اهمیت غذا در زندگی انسان و تاثیر آن بر کیفیت زندگی وی می‌پردازد. همچنین پرداختن به این موضوع که سبک تغذیه‌ای عموم مردم دنیا نیازمند تغییرات اساسی است، مقدماتی در خصوص سبک تغذیه گیاهخواری را مورد توجه قرار می‌دهد.
فصل اول: فداییان شکم
این فصل توصیفی دقیق از رنجی است که حیوانات به دلیل ولع انسان در مصرف گوشت می‌کشند. دریچه‌ای برای شفاف‌سازی جنایاتی که آدمیان این کره خاکی با توسعه صنعت دام‌پروری انجام می‌دهند. ارایه آمار تعداد حیواناتی که سالانه به دست انسان برای استفاده از گوشت آن‌ها کشته می‌شوند، تلنگری عجیب برای توجه به حیوانات بی‌آزاری است که برای رفاه گوشت‌خواران از بین می‌روند.
فصل دوم: خوراک طبیعی انسان
در فصل دوم شباهت ساختار بدن انسان با بدن حیوانات گیاهخوار مورد بررسی قرار می‌گیرد. بر این مبنا و با استناد به مطالعات دانشمندان به این موضوع اشاره می‌شود که انسان ذاتا یک موجود گیاهخوار است و به همین دلیل سبک گیاهخواری یکی از روش‌های تغذیه‌ای ضروری و مناسب برای وی به شمار می‌آید.
فصل سوم: تجزیه‌ی شیمیایی مواد خوراکی
در این بخش از کتاب فواید گیاهخواری دسته‌های چهارگانه مواد غذایی و ارزش تغذیه‌ای آن‌ها مورد توجه است. سپس بر مبنای یافته‌های علمی به این موضوع اشاره می‌شود که گیاهان خود به تنهایی برای تامین انرژی بدن مناسب‌اند. از طرفی چون گوشت حیوانات و محصولات مرتبط با آن به‌درستی در بدن تجزیه نمی‌شوند، دلیل اصلی انواع بیماری‌ها در انسان هستند.
فصل چهارم: تاریخ گیاهخواری
پایه این فصل مستندات علمی است که ثابت می‌کند انسان‌ها در ابتدا میوه‌ها را به‌عنوان خوراک اصلی استفاده می‌کرده‌اند و در اثر برخی عوامل به‌تدریج از راه اصلی تغذیه‌ای خود منحرف شده‌اند. بخشی از این فصل نیز به نظرات و اندیشه‌های ادیان و مذاهب مختلف در حقوق حیوانات اشاره می‌کند.
فصل پنجم: مضرات گوشت
این فصل همان‌طور که از اسمش پیداست به بررسی ضررهای مصرف گوشت برای بدن انسان می‌پردازد. نکاتی که بر پایه نقل‌قول‌های پزشکان بیان شده است.
فصل ششم: پختن خوراک
فصل بعدی کتاب به رژیم خام گیاهخواری اشاره می‌کند. توجه به باورهای طرفداران این سبک تغذیه‌ای که هر گونه پخت خوراک را نوعی مرده‌خواری و منشأ بیماری می‌دانند، مبحث دیگری از این کتاب است.
فصل هفتم: اخلاق و گیاهخواری
فصل هفتم کتاب فواید گیاهخواری نقل‌قول‌ها و سخنان بزرگانی که این سبک از تغذیه را انتخاب کرده‌اند، بیان می‌کند. بررسی اشعاری در زمینه گیاهخواری و جایگاه زنان در جلوگیری از مصرف گوشت از بخش‌های جالب توجه این فصل است. علاوه بر این پرداختن به این موضوع که سود نظام سرمایه‌داری در پرورش حیوانات و ترغیب افراد به مصرف گوشت و محصولات مرتبط آن‌هاست، نکات مهمی از نقش دولت‌ها در صنعت دام‌پروری را بیان می‌کند.
فصل هشتم: برتری گیاهخواری
موضوع مورد بحث این فصل نظرات دانشمندان و پزشکان در خصوص پیروی از سبک تغذیه گیاهخواری و فواید آن است. همچنین توصیف دقیق‌تری از گیاهخواری بیان می‌شود که آن را بازگشت به زندگی طبیعی در کنار مصرف گیاهان می‌داند.
فصل نهم: آزمایش‌های عملی
موضوع مورد توجه فصل نهم کتاب فواید گیاهخواری اثبات این موضوع است که گیاهخواری باعث ضعف انسان نمی‌شود. ارجاع خواننده به نتایج تحقیقات پزشکان و معرفی ورزشکاران گیاهخوار این فصل را از نظر علمی غنی می‌کند.
فصل دهم: اقتصاد و گیاهخواری
ارتباط بین اقتصاد و گیاهخواری موضوع اصلی فصل دهم کتاب است. بررسی این موضوع که بسیاری از زمین‌های کشاورزی برای پرورش دام اختصاص یافته‌اند در حالی‌که برای تامین خوراک انسان با این منظور بازدهی کمتری نسبت به محصولات کشاورزی دارند. در نتیجه به این موضوع اشاره می‌شود که روی آوردن به رژیم گیاهخواری می‌تواند با آزاد کردن این زمین‌ها، مشکل گرسنگی در جهان را برطرف کند.
فصل یازدهم: جواب ایرادات
در فصل یازدهم کتاب فواید گیاهخواری به برخی شک و تردیدها در خصوص رژیم گیاهخواری پاسخ داده می‌شود. ایرادات رایجی که البته محدود و مشخص هستند و توسط برخی مخالفان این سبک تغذیه‌ای در طول سال‌ها مطرح شده‌اند.
فصل دوازدهم: انجام‌نامه
فصل آخر کتاب، چشم‌انداز آینده حقوق حیوانات و رژیم گیاهخواری در جهان از دید نویسنده مطرح شده است. امید به این موضوع که با برچیده شدن کشتارگاه‌های حیوانات بی‌گناه، جهان می‌تواند رنگ صلح و آرامش را به خود بگیرد.
کتاب فواید گیاهخواری را از کجا می‌توانم تهیه کنم؟
خوشبختانه این کتاب به صورت‌های مختلف از بازار قابل تهیه است. نسخه چاپی آن در سال 1400 توسط انتشارات مجید منتشر شده و از طریق فروشگاه‌های اینترنتی آن می‌توانید آن‌را تهیه کنید. نسخه الکترونیکی آن نیز از طریق اپلیکیشن کتابراه و فیدیبو قابل دسترسی است. اگر در آغاز راه گیاهخواری به دنبال جمع‌آوری اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید یا حتی اگر گیاهخوارید، خواندن این کتاب ارزشمند را به شما توصیه می‌کنیم. پیشنهاد آخر اینکه خواندن خلاصه کتاب‌هایی از این دست و راهنمایی خرید آن‌ها در وبلاگ کاکوتی را از دست ندهید.
