دانه ی چیا از گیاه چیا به دست می‌آید. گیاه چیا از گیاه‌های بومی مکزیک و گوآتمالاست که گرمسیر و برای رشد این گیاه بسیار مناسب‌اند. دانه‌ی چیا هم خواص درمانی دارد و هم مغذی است و طی سال‌های اخیر استفاده از آن افزایش پیدا کرده است. دانه‌ی چیا سرشار از فیبر است که می‌تواند در درمان مشکلات گوارشی و همچنین به کنترل وزن کمک کند. این دانه منبع خوبی از امگا۳، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی است و گزینه‌ی مناسبی برای اضافه کردن به رژیم غذایی محسوب می‌شود. آنتی‌اکسیدان، ویتامین‌هایی مانند C و E، تیامین و نیاسین تنها تعدادی از مواد مفید در این دانه هستند. خواص دانه‌ی چیا باعث می‌شود که در درمان دیابت، پیشگیری از بیماری‌های قلبی و آرتروز و همچنین مقابله با بعضی از سرطان‌ها مؤثر باشد. این دانه برای زنان باردار هم فواید زیادی دارد.

هر ۱۰۰ گرم دانه‌ی چیا حاوی ۴۸۶ کالری، ۴۲ گرم کربوهیدرات، ۳۴ گرم فیبر، ۳۰ گرم چربی و ۱۶ گرم پروتئین می‌شود. این دانه همچنین منبع خوبی از مواد معدنی است و در هر ۱۰۰ گرم آن، ۸۶۰ میلی‌گرم فسفر، ۶۳۰ میلی‌گرم کلسیوم، ۴۰۷ میلی‌گرم پتاسیم و ۳۳۵ میلی‌گرم منیزیوم وجود دارد. دانه‌ی چیا کلسترول ندارد و در عوض سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند فلاونول، کوئرستین، میریستین، کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، کائمفرول و اسید لینولنیک است که می‌توانند از ایجاد رادیکال‌های آزاد در بدن جلوگیری کنند.

تأثیر دانه‌ی چیا در سلامت سیستم گوارشی
دانه‌ی چیا از جهات مختلفی می‌تواند برای سیستم گوارشی بدن انسان مفید باشد. فیبر زیادی که در آن وجود دارد می‌تواند به دفع راحت‌تر کمک کند و همچنین خاصیت آن در جذب زیاد آب باعث می‌شود شخص برای مدت طولانی‌تری احساس سیری کند که احتمال پرخوری را کم می‌کند.

خواص دانه‌ی چیا در کاهش وزن
وجود فیبر‌های رژیمی در دانه‌ی چیا به همراه کربوهیدرات و چربی‌ و همین‌طور نبود کلسترول، به این معنی است که وجود این دانه در رژیم غذایی نه‌ تنها به سلامت فرد کمک می‌کند بلکه می‌تواند باعث کاهش وزن هم بشود. این دانه همچنین یکی از بهترین دانه‌های زمینی برای تأمین پروتئین به حساب می‌آید.
یکی از دلایلی که دانه‌ی چیا به عنوان ابرغذا (یا superfood) شناخته می‌شود این است که می‌تواند ده برابر وزن خود آب جذب کند. این ویژگی باعث می‌شود که جذب ویتامین‌ها بهتر انجام شود و بدن را برای مدت طولانی‌تری هیدرات نگه دارد. ضمن این که روند گوارش را کند می‌کند و فرد برای مدت طولانی‌تری احساس سیری خواهد کرد.

تأثیرات دانه‌ی چیا در کنترل و درمان دیابت
یکی از مهم‌ترین مشکلات مربوط به دیابت، افزایش ناگهانی قند خون بعد از خوردن غذاست. دانه‌ی چیا می‌تواند این مشکل را تا حد خوبی کاهش دهد. کربوهیدرات‌های موجود در این دانه در مقایسه با غذاهای دیگر کندتر در بدن آزاد می‌شوند. آرام‌تر آزاد شدن کربوهیدرات‌ها به این معنی است که جذب حداکثری در سلول‌ها صورت می‌گیرد. این ویژگی باعث می‌شود که وابستگی فرد به انسولین برای متوازن کردن میزان قند خون کاهش پیدا کند. بعضی تحقیقات نشان می‌دهد که دانه‌ی چیا در دراز‌مدت می‌تواند حتی در درمان قطعی دیابت هم مؤثر باشد.

دانه‌ی چیا می‌تواند از مشکلات قلبی پیشگیری کند
موادی که امگا۳ فراوان دارند برای قلب بسیار مفیدند. امگا۳ چربی‌های مفیدی هستند که با کم کردن امگا۶ در خون، از مشکلات قلبی پیشگیری می‌کنند.

تأثیر دانه‌ی چیا در مبارزه با سرطان‌های پستان و دهانه‌ی رحم
دانه‌ی چیا منبع بسیار خوبی از نوعی اسید امگا۳ به نام آلفا لینولنیک اسید یا ALA است. تحقیقات نشان داده که ALA می‌تواند در افراد مبتلا به سرطان‌های پستان و دهانه‌ی رحم، رشد سلول‌های سرطانی را کاهش دهد، بدون این که تأثیر منفی روی سلول‌های سالم داشته باشد.

دانه‌ی چیا می‌تواند برای سلامت دندان‌ها مفید باشد
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که دانه‌ی چیا می‌تواند به سالم ماندن دندان‌ها کمک کند این است که کلسیم زیادی دارد. با این حال فسفر و ویتامین‌ A موجود در این دانه نیز از دیگر موادی است که به تقویت دندان‌ها کمک می‌کند. دانه‌ی چیا همچنین سرشار از زینک است که مانع از به وجود آمدن پلاک دندان می‌شود. این ویژگی تأثیر آنتی‌باکتریالی هم دارد که می‌تواند از بوی بد دهان و شکل‌گیری جرم هم جلوگیری کند.

 دانه‌ی چیا برای کنترل فشار خون بالا مفید است
تحقیقات نشان داده که مصرف دراز‌مدت دانه‌ی چیا در رژیم غذایی تأثیری مشابه داروهای کنترل فشار خون دارد.

مصرف دانه‌ی چیا در زمان بارداری
دانه‌ی چیا به خاطر فواید زیادی که دارد یکی از بهترین موادی است که می‌تواند به رژیم غذایی زنان باردار اضافه شود. بارداری می‌تواند مشکلات مختلفی مانند کمبود ویتامین و مواد معدنی، خستگی مزمن و قند خون بالا ایجاد کند که دانه‌ی چیا در پیشگیری و بهبود آن‌ها کمک‌کننده است.
از آن‌جایی که دانه‌ی چیا سرشار از مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری است، مصرف مقدار کمی از آن به صورت روزانه می‌تواند از کمبود کلسیم، فسفر و منیزیوم جلوگیری کند. این دانه همچنین می‌تواند انرژی زیادی را برای بدن تأمین کند و روند تجزیه‌ی کربوهیدرا‌ت‌ها و قند را در بدن آرام کند. به علاوه‌ی این‌ها، وجود امگا۳ در این دانه باعث می‌شود رشد مغزی جنین بهتر انجام شود. با این که ماهی هم منبع بسیار خوبی برای تأمین امگا۳ است، اما وجود جیوه در آن می‌تواند تأثیر منفی روی جنین داشته باشد و به همین دلیل هم دانه‌ی چیا جایگزین بسیار مناسبی برای آن به حساب می‌آید.

روش‌های مصرف دانه‌ی چیا
دانه‌ی چیا در حالت خام هم قابل خوردن است. طعم آن کمی شبیه به دانه‌های آجیل است و می‌توان در حالت طبیعی‌اش آن را خورد. با این حال بهتر است برای جذب حداکثری خواصش، آن را از قبل خیساند. اگر از یک شب قبل، دانه در آب خوابانده شود، بدن راحت‌تر می‌تواند آن را جذب و گوارش کند. بهترین راه برای خیساندن آن نسبت ۱ به ده (دانه‌ی چیا به آب) است. این دانه همچنین می‌تواند به عنوان یک افزودنی عالی در غذاهای مختلف استفاده شود. مصرف آن‌ها بسیار راحت است و می‌توان به جای خیساندن، آن را پودر هم کرد.

عوارض جانبی دانه‌ی چیا
مصرف دانه‌ی چیا می‌تواند در مواردی با بعضی عوارض همراه باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف آن می‌تواند گاهی اوقات به درد در ناحیه‌ی شکم منجر شود، به خصوص زمانی که مقدار زیادی از آن مصرف شده باشد. دلیل این مشکل می‌تواند وجود فیبر زیاد در دانه‌ی چیا باشد. اما با مصرف متعادل می‌توان از به وجود آمدن این مشکل جلوگیری کرد. میزان استاندارد دانه‌ی چیا برای مصرف روزانه، حدود ۲۰ گرم یا ۱ و نیم قاشق غذاخوری در روز است. 

منبع : lybrate