دانه ی چیا از گیاه چیا به دست می‌آید. گیاه چیا از گیاه‌های بومی مكزیك و گوآتمالاست كه گرمسیر و برای رشد این گیاه بسیار مناسب‌اند. دانه‌ی چیا هم خواص درمانی دارد و هم مغذی است و طی سال‌های اخیر استفاده از آن افزایش پیدا كرده است. دانه‌ی چیا سرشار از فیبر است كه می‌تواند در درمان مشكلات گوارشی و همچنین به كنترل وزن كمك كند. این دانه منبع خوبی از امگا۳، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی است و گزینه‌ی مناسبی برای اضافه كردن به رژیم غذایی محسوب می‌شود. آنتی‌اكسیدان، ویتامین‌هایی مانند C و E، تیامین و نیاسین تنها تعدادی از مواد مفید در این دانه هستند. خواص دانه‌ی چیا باعث می‌شود كه در درمان دیابت، پیشگیری از بیماری‌های قلبی و آرتروز و همچنین مقابله با بعضی از سرطان‌ها مؤثر باشد. این دانه برای زنان باردار هم فواید زیادی دارد.

هر ۱۰۰ گرم دانه‌ی چیا حاوی ۴۸۶ كالری، ۴۲ گرم كربوهیدرات، ۳۴ گرم فیبر، ۳۰ گرم چربی و ۱۶ گرم پروتئین می‌شود. این دانه همچنین منبع خوبی از مواد معدنی است و در هر ۱۰۰ گرم آن، ۸۶۰ میلی‌گرم فسفر، ۶۳۰ میلی‌گرم كلسیوم، ۴۰۷ میلی‌گرم پتاسیم و ۳۳۵ میلی‌گرم منیزیوم وجود دارد. دانه‌ی چیا كلسترول ندارد و در عوض سرشار از آنتی‌اكسیدان‌هایی مانند فلاونول، كوئرستین، میریستین، كافئیك اسید، كلروژنیك اسید، كائمفرول و اسید لینولنیك است كه می‌توانند از ایجاد رادیكال‌های آزاد در بدن جلوگیری كنند.

تأثیر دانه‌ی چیا در سلامت سیستم گوارشی
دانه‌ی چیا از جهات مختلفی می‌تواند برای سیستم گوارشی بدن انسان مفید باشد. فیبر زیادی كه در آن وجود دارد می‌تواند به دفع راحت‌تر كمك كند و همچنین خاصیت آن در جذب زیاد آب باعث می‌شود شخص برای مدت طولانی‌تری احساس سیری كند كه احتمال پرخوری را كم می‌كند.

خواص دانه‌ی چیا در كاهش وزن
وجود فیبر‌های رژیمی در دانه‌ی چیا به همراه كربوهیدرات و چربی‌ و همین‌طور نبود كلسترول، به این معنی است كه وجود این دانه در رژیم غذایی نه‌ تنها به سلامت فرد كمك می‌كند بلكه می‌تواند باعث كاهش وزن هم بشود. این دانه همچنین یكی از بهترین دانه‌های زمینی برای تأمین پروتئین به حساب می‌آید.
یكی از دلایلی كه دانه‌ی چیا به عنوان ابرغذا (یا superfood) شناخته می‌شود این است كه می‌تواند ده برابر وزن خود آب جذب كند. این ویژگی باعث می‌شود كه جذب ویتامین‌ها بهتر انجام شود و بدن را برای مدت طولانی‌تری هیدرات نگه دارد. ضمن این كه روند گوارش را كند می‌كند و فرد برای مدت طولانی‌تری احساس سیری خواهد كرد.

تأثیرات دانه‌ی چیا در كنترل و درمان دیابت
یكی از مهم‌ترین مشكلات مربوط به دیابت، افزایش ناگهانی قند خون بعد از خوردن غذاست. دانه‌ی چیا می‌تواند این مشكل را تا حد خوبی كاهش دهد. كربوهیدرات‌های موجود در این دانه در مقایسه با غذاهای دیگر كندتر در بدن آزاد می‌شوند. آرام‌تر آزاد شدن كربوهیدرات‌ها به این معنی است كه جذب حداكثری در سلول‌ها صورت می‌گیرد. این ویژگی باعث می‌شود كه وابستگی فرد به انسولین برای متوازن كردن میزان قند خون كاهش پیدا كند. بعضی تحقیقات نشان می‌دهد كه دانه‌ی چیا در دراز‌مدت می‌تواند حتی در درمان قطعی دیابت هم مؤثر باشد.

دانه‌ی چیا می‌تواند از مشكلات قلبی پیشگیری كند
موادی كه امگا۳ فراوان دارند برای قلب بسیار مفیدند. امگا۳ چربی‌های مفیدی هستند كه با كم كردن امگا۶ در خون، از مشكلات قلبی پیشگیری می‌كنند.

تأثیر دانه‌ی چیا در مبارزه با سرطان‌های پستان و دهانه‌ی رحم
دانه‌ی چیا منبع بسیار خوبی از نوعی اسید امگا۳ به نام آلفا لینولنیك اسید یا ALA است. تحقیقات نشان داده كه ALA می‌تواند در افراد مبتلا به سرطان‌های پستان و دهانه‌ی رحم، رشد سلول‌های سرطانی را كاهش دهد، بدون این كه تأثیر منفی روی سلول‌های سالم داشته باشد.

دانه‌ی چیا می‌تواند برای سلامت دندان‌ها مفید باشد
یكی از اصلی‌ترین دلایلی كه دانه‌ی چیا می‌تواند به سالم ماندن دندان‌ها كمك كند این است كه كلسیم زیادی دارد. با این حال فسفر و ویتامین‌ A موجود در این دانه نیز از دیگر موادی است كه به تقویت دندان‌ها كمك می‌كند. دانه‌ی چیا همچنین سرشار از زینك است كه مانع از به وجود آمدن پلاك دندان می‌شود. این ویژگی تأثیر آنتی‌باكتریالی هم دارد كه می‌تواند از بوی بد دهان و شكل‌گیری جرم هم جلوگیری كند.

 دانه‌ی چیا برای كنترل فشار خون بالا مفید است
تحقیقات نشان داده كه مصرف دراز‌مدت دانه‌ی چیا در رژیم غذایی تأثیری مشابه داروهای كنترل فشار خون دارد.

مصرف دانه‌ی چیا در زمان بارداری
دانه‌ی چیا به خاطر فواید زیادی كه دارد یكی از بهترین موادی است كه می‌تواند به رژیم غذایی زنان باردار اضافه شود. بارداری می‌تواند مشكلات مختلفی مانند كمبود ویتامین و مواد معدنی، خستگی مزمن و قند خون بالا ایجاد كند كه دانه‌ی چیا در پیشگیری و بهبود آن‌ها كمك‌كننده است.
از آن‌جایی كه دانه‌ی چیا سرشار از مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری است، مصرف مقدار كمی از آن به صورت روزانه می‌تواند از كمبود كلسیم، فسفر و منیزیوم جلوگیری كند. این دانه همچنین می‌تواند انرژی زیادی را برای بدن تأمین كند و روند تجزیه‌ی كربوهیدرا‌ت‌ها و قند را در بدن آرام كند. به علاوه‌ی این‌ها، وجود امگا۳ در این دانه باعث می‌شود رشد مغزی جنین بهتر انجام شود. با این كه ماهی هم منبع بسیار خوبی برای تأمین امگا۳ است، اما وجود جیوه در آن می‌تواند تأثیر منفی روی جنین داشته باشد و به همین دلیل هم دانه‌ی چیا جایگزین بسیار مناسبی برای آن به حساب می‌آید.

روش‌های مصرف دانه‌ی چیا
دانه‌ی چیا در حالت خام هم قابل خوردن است. طعم آن كمی شبیه به دانه‌های آجیل است و می‌توان در حالت طبیعی‌اش آن را خورد. با این حال بهتر است برای جذب حداكثری خواصش، آن را از قبل خیساند. اگر از یك شب قبل، دانه در آب خوابانده شود، بدن راحت‌تر می‌تواند آن را جذب و گوارش كند. بهترین راه برای خیساندن آن نسبت ۱ به ده (دانه‌ی چیا به آب) است. این دانه همچنین می‌تواند به عنوان یك افزودنی عالی در غذاهای مختلف استفاده شود. مصرف آن‌ها بسیار راحت است و می‌توان به جای خیساندن، آن را پودر هم كرد.

عوارض جانبی دانه‌ی چیا
مصرف دانه‌ی چیا می‌تواند در مواردی با بعضی عوارض همراه باشد. تحقیقات نشان می‌دهد كه مصرف آن می‌تواند گاهی اوقات به درد در ناحیه‌ی شكم منجر شود، به خصوص زمانی كه مقدار زیادی از آن مصرف شده باشد. دلیل این مشكل می‌تواند وجود فیبر زیاد در دانه‌ی چیا باشد. اما با مصرف متعادل می‌توان از به وجود آمدن این مشكل جلوگیری كرد. میزان استاندارد دانه‌ی چیا برای مصرف روزانه، حدود ۲۰ گرم یا ۱ و نیم قاشق غذاخوری در روز است. 

منبع : lybrate